Gedachtevirus: De Leer Van Het Niks!

In De Leer van het Niks verkent Jean-Pascal Salomez het meest radicale concept uit de menselijke ervaring: het Niks. Niet als leegte, maar als kracht. Niet als nihilisme, maar als artistiek en existentieel verzet. In de geest van Dada – de kunstbeweging die ontstond uit de gruwel van Wereldoorlog I – wordt het Niks niet bestreden, maar omarmd als een daad van bevrijding.

Dada en het Heilig Niks: Dada wijst logica en betekenis af. Het “Niks” is geen afwezigheid, maar een bewuste afwijzing van orde, nut en reden.

Filosofie van het Niets: Waar klassieke filosofen als Heidegger het Niets als schaduw van het Zijn zagen, keert Dada dit om: het Niks is het fundament. Het bestaan is slechts een moment van verstoring in een oceaan van betekenisloosheid.

Wetenschap en Niks: Ook de wetenschap, met haar idee van een dynamisch vacuüm, moet buigen: voor Dada is het Niks niet meetbaar, niet begrensd, maar het enige waar we op kunnen rekenen.

Sociale en politieke kracht: Het weigeren om mee te doen – het bewust nietsdoen – wordt een politieke daad. In de geest van de Tijdelijke Autonome Zone ontstaat vrijheid juist in de weigering.

Kunst en Niks: Kunst is geen expressie, maar verstoring. Dada-kunst ontregelt, vernietigt verwachtingen en maakt plaats voor onvoorspelbare creatie. Het Niks wordt de moeder van inzicht.

Therapie van Niks: In een wereld geobsedeerd door zingeving, wijst Dada op de bevrijding in het laten varen. Het Niks geneest niet door betekenis, maar door de afwezigheid ervan.

Het Museum van Niks: Denk aan een ruimte zonder werken, zonder regels, zonder uitleg. Enkel leegte. Wat overblijft, ben jij – als waarnemer, als niets, als mogelijkheid.

De Leer van het Niks is geen doctrine, maar een spel. Geen religie, maar een spiegel. Het is een dans op de rand van het absurde, een lofzang op de leegte, en een uitnodiging tot het herdenken van alles wat betekenisvol lijkt.

Deze gedachte, deze ruimte – is een pleidooi voor niets. En precies daarin: een bron van alles.

Lees Meer

🌱 De Dag dat het Gras Terug Begon te Fluisteren

In het surreële vervolgverhaal “De Dag dat de Maaiers Stopten met Maaien” verandert Zonnebeke in een symbolisch landschap waar machines bewust weigeren te maaien. De handduwertjes, ooit werktuigen, worden wezens met rechten en verlangens. Op het dorpsplein ontstaat een stille opstand: geen snijdende messen meer, maar ritmisch zwijgen en zachte melodieën. In plaats van gras te doden, besluit men het te eren. In de ART-Galerie, omgedoopt tot *Orakelkamer der Wortelwetten*, wordt een nieuwe grondwet afgekondigd waarin zowel gras als gereedschap rechten krijgen. Kinderen nemen de rol van schrijvers en hoeders van deze nieuwe orde op zich. De machines krijgen namen, rustdagen en erkenning als zielsverwanten. In de toekomst herinnert een museumplakkaat aan deze ommekeer als het begin van de genezing tussen mens en natuur. Het verhaal reflecteert poëtisch en kritisch op arbeid, respect en de stille krachten van de natuur als gids naar een herstellende samenleving.

Lees Meer

De Dictator der Zachte Duwen(Of hoe Jean-Pascal de Oudjes Redde van de Stilstand der Tijd)

In de schaduw van mechanisch beleid en ecologische verarming stelt kunstenaar en sociaal denker Jean-Pascal Salomez een vernieuwend gemeentelijk project voor: het Handduwertjesproject. Dit voorstel ontstond uit directe observatie van hoe ouderen in Zonnebeke langzaam verdwijnen in een staat van fysieke stilstand en maatschappelijke onzichtbaarheid, terwijl het natuurlijke landschap tegelijk onderhevig is aan verstoring door lawaaierige en vervuilende onderhoudstechnieken.

Het project beoogt een dubbele herstelling: die van de menselijke waardigheid én van de natuurlijke stilte. Door het uitdelen van handbediende grasmaaiers aan ouderen (65+), wil Salomez een beweging creëren waarin traagheid, fysieke activiteit en ecologische zorg samenkomen. Ouderen maaien niet louter gras, maar herwinnen betekenis, contact en vitaliteit. Grasvelden en boomcirkels worden zo onderhoudszones waarin sociale cohesie, biodiversiteit en stilte worden hersteld.

De voordelen zijn meervoudig:

Fysiek en mentaal welzijn van ouderen wordt versterkt (WHO, Kaplan & Kaplan).

Ecologische impact wordt positief beïnvloed door reductie van lawaai, CO₂-uitstoot en bedreiging van insectenpopulaties.

Gemeentelijke uitgaven kunnen dalen door gedeeld onderhoud en preventieve gezondheidswinst.

Een pilot in Zonnebeke, Zandvoorde en Beselare wordt voorgesteld, met wetenschappelijke opvolging en een publieksvriendelijke campagne: “Tsjak Tsjak Tsjak – Zonnebeke Maait Met de Hand”.

Dit voorstel is geen vorm van nostalgie, maar een toekomstgericht antwoord op de vraag hoe een gemeenschap met haar ouderen en haar natuur omgaat. In de geest van eco-humanisme biedt het Handduwertjesproject een nieuw narratief van zorg, waardigheid en verbondenheid.

Lees Meer

Artistiek Statement

Dit werk balanceert op het snijvlak van kunst, filosofie en maatschappijkritiek. In verhalen zoals Drie Mannen en de BlaBla-variant ontvouwt zich een wereld doordrenkt van argwaan, nostalgie en de zoektocht naar waarheid in een tijd van chaos en manipulatie. Mieters, Zwelg en Loet zijn niet slechts personages; zij zijn spiegelbeelden van onze collectieve worsteling met illusies, de valkuilen van politieke retoriek en de spanning tussen orde en wanorde.

De BlaBla-residentie en haar galeriehouder fungeren als metaforen voor de structuren die gevangen houden in de sluier van Māyā — de illusoire werkelijkheid die afscheidt van de ware identiteit. Dit werk nodigt uit om die sluier opzij te schuiven, om het spel van werkelijkheid en schijn te doorzien en te omarmen dat chaos ook een bron van nieuwe mogelijkheden kan zijn.

Met een anarchistische en dadaïstische inslag worden woordkunst, beeld en performance ingezet om het gevestigde te bevragen en ruimte te scheppen voor een alternatieve blik op menselijkheid en gemeenschap. De ART-Galerie in Zonnebeke vormt een laboratorium voor deze ideeën — een plek waar kunst, dialoog en gezamenlijke verbeelding samenkomen.

De missie is niet alleen te confronteren, maar ook te verbinden; mensen uit te nodigen voorbij hun vanzelfsprekende aannames te kijken en zo een nieuw soort vrijheid te ontdekken — geworteld in het loslaten van controle en het omarmen van de onvoorspelbare dans van het bestaan.

Lees Meer

De Waterkoker en de Wederkerigheid

In deze sociaal-filosofische reflectie wordt een alledaags object – een felrode waterkoker – ingezet als metafoor voor menselijke verbondenheid, symbolische waardecreatie en alternatieve vormen van economie. De handeling speelt zich af in de context van de ART-Galerie te Zonnebeke, een culturele ruimte waar esthetiek en gemeenschapsvorming samenkomen. Een oudere dame, expliciet aangeduid als burger van Zonnebeke, toont affectieve resonantie met het object, wat leidt tot een ruil die losstaat van geldelijke waardering: zij ontvangt de waterkoker in ruil voor zelfgemaakte wenskaarten, een uiting van persoonlijke inzet en creativiteit.

Deze gebeurtenis wordt geïnterpreteerd in het licht van Marcel Mauss’ klassieke theorie over de gift (1925), waarin geven, ontvangen en teruggeven een sociale orde vestigen gebaseerd op wederkerigheid en morele verplichting, eerder dan economische winst. De ruilhandeling roept ook Pierre Bourdieu’s inzichten op inzake symbolisch kapitaal (1977), waarbij ogenschijnlijk belangeloze interacties in feite sociale bindingen en erkenning bevestigen. De wederkerigheid tussen kunstenaar en burger overstijgt hier de logica van vraag en aanbod, en wordt drager van wat men in de morele economie (E.P. Thompson, 1971; James C. Scott, 1976) zou beschouwen als ethische verantwoording en zorg binnen de gemeenschap.

De felrode waterkoker fungeert zo als een intermediair object dat niet enkel warmte genereert in praktische zin, maar ook symbolisch een gemeenschappelijke ruimte tot leven brengt waarin waardigheid, zorg en betekenis worden gedeeld. Door de expliciete verankering van de ontmoeting in het lokale burgerschap van Zonnebeke krijgt de scène ook een politieke dimensie: het toont hoe een micro-act van wederkerigheid een alternatief burgerschap kan belichamen binnen een artistiek-sociale praktijk die klassieke instituties overstijgt.

Lees Meer

Zwoordkunst Manifest Jean-Pascal Salomez, Voorzitter ART- vzw

Het Zwoordkunst Manifest is een scherpe en onverbloemde reflectie op de maatschappelijke onverschilligheid die zich uit in alledaagse situaties, zoals de nonchalance rond publieke ruimte in Zonnebeke.

Jean-Pascal Salomez analyseert hoe stilzwijgende goedkeuring van klein onrecht leidt tot een bredere verwaarlozing van sociale normen. Hij hekelt de passieve houding van burgers en beleidsmakers, die ongemak negeren en verantwoordelijkheid ontlopen. Toch erkent hij ook de positieve ontwikkelingen in Zonnebeke en begrijpt hij de complexiteit van gemeentelijk bestuur.

Het manifest pleit voor bewustwording, verantwoordelijkheid en een daadkrachtige visie op gedeelde ruimte en gemeenschap.

De Stilte van het Ongezegde

Ze zeggen dat we zwijgen,
Dat stilte de beste taal is,
Maar ik heb geen woorden
Die fluisteren in de schaduw,
Geen mond die zich past voegt in hun stilgelegde symfonie.
Ik schrijf de woorden
Die niemand had willen horen,
Die pijnlijke waarheid
Die recht door de muren van hun illusie snijdt.

Want er is geen stilte,
Alleen een ijle echo van wat er nooit werd gezegd,
En de stemmen in mijn hoofd roepen,
Roept de verloren geesten van de vergeten stad.
De stad van de dromen die we ruilden voor beton,
Waar bomen geen wortels meer vinden
En kinderen worden verkocht als de soldaten van hun oorlogen.

Ik ben de dichter van de gebroken wereld,
De schilder van wat ze niet zien willen.
Mijn kwast is gesmeerd in de olie van verzet,
Mijn inkt doordrenkt met het bloed van wat verloren ging.
De woorden die ik schrijf branden als een kaars
In de nacht van de collectieve slaap.

Er is geen vrede zonder strijd,
En geen kunst zonder de chaos van het onbekende.
Mijn pen is het wapen
Dat ze liever niet in handen hebben.
Maar ik blijf schrijven,
Tot de muren van hun vervormde waarheid
In een regen van as veranderen.
Want ik ben de dichter,
En ik schrijf de woorden
Die niemand had willen horen.

Lees Meer

Vrijheid, Verzet en Oer kennis: Een Pad naar de Werkelijkheid

In dit stuk wordt vrijheid gepresenteerd als een reis, niet als een eindpunt. De ART-Galerie wordt beschreven als een tijdelijke autonome zone (TAZ), waarin kunst, verzet en vrijheid samenkomen. Vrijheid wordt niet alleen gezien in het breken van systemen, maar in de keuze om een eigen pad te volgen zonder opgelegde dwang.

Atavisme, de oeroude instincten die diep in ons DNA verankerd liggen, spelen een centrale rol. Deze instincten reflecteren de drang om terug te keren naar een meer authentieke manier van leven, wat in de kunst en het verzet tegen onderdrukking zichtbaar is. Kunst wordt gezien als een uiting van deze atavistische instincten en als een middel om de werkelijkheid te begrijpen.

De TAZ-ideologie, geïntroduceerd door Hakim Bey, vormt de basis van de ART-Galerie. Hier wordt de ruimte niet alleen door de muren gedefinieerd, maar door de bezoekers die actief deelnemen aan de creatie van de vrijheid die het biedt. De galerij is een plaats van tijdelijke vrijheid, chaos en creatie, waarbij de bezoekers nieuwe vormen van kunst, interactie en ideeën ontdekken.

De tekst verwijst ook naar de Bhagavad Gita, waarin Krishna leert te handelen zonder gehechtheid aan de resultaten. Dit sluit aan bij de anarchistische filosofie, waarin vrijheid niet komt van externe controle, maar van het bevrijden van interne verlangens naar macht en controle. Oerkennis, zoals die uit de oude Indiase tradities, wordt aangeroepen als een pad naar vrijheid en verzet, met de ART-Galerie als een kleine reflectie van deze grotere strijd voor bevrijding en zelfbestuur.

Lees Meer

Weeral een Dialoog Tussen Die Twee, Nietzsche en Dada: De Chaos van Creatie

De tegenstelling tussen Nietzsche en Dada, evenals tussen Kant en Dada, roept fundamentele vragen op over de aard van chaos, vrijheid en creatie. In mijn werk sluit ik me aan bij de Dadaïstische benadering, die chaos niet als een middel ziet om een hogere orde te bereiken, zoals Nietzsche doet met zijn concept van de “Übermensch”, maar juist chaos omarmt als het doel op zich. Voor Dada is chaos de ware vrijheid, een ruimte waar creatie niet wordt gedwongen door logica of structuur. Dit komt overeen met mijn streven om in mijn kunst de pure ervaring van het moment vast te leggen, zonder de grenzen van traditionele vormen of verwachtingen.

Wat betreft Kant en Dada, verwerpt Dada de rationele vrijheid die Kant voorstaat. Kant gelooft dat echte vrijheid alleen mogelijk is binnen de grenzen van de rede en structuur, maar Dada ziet deze structuren juist als belemmeringen voor ware vrijheid. In mijn werk zie ik de vrijheid die voortkomt uit het breken van rationele kaders en het omarmen van het absurde en irrationele als de ware bevrijding. Voor Dada is vrijheid geen gecontroleerde ruimte, maar een spontane, niet-geordende handeling die buiten de logica van het denken valt.

In de reflectie op mijn eigen werk en filosofie zoek ik geen hogere orde of controle, maar wil ik de chaos zelf omarmen als de bron van creatie en vrijheid. Mijn kunst komt voort uit de spontane, ongebonden ervaring van het absurde en niet-georganiseerde. Chaos is voor mij geen overgang naar iets beters, maar de essentie van creatie, een afwijzing van de maatschappelijke normen en verwachtingen. Dit biedt de ruimte om nieuwe betekenissen te ontdekken, zonder de druk van een rationele of logische ordening.

Deze benadering van chaos als vrijheid sluit aan bij mijn streven naar een samenleving waarin regels niet bepalend zijn voor creatie of vrijheid, maar waarin juist het ongebonden en absurde centraal staan. Dit vormt ook de basis van mijn visie op heerschappij, gemeenschapszin en de vrijheid die ik wil onderzoeken in mijn werk en in de themadagen die ik organiseer. De vraag is: moet chaos geordend worden om naar iets beters te leiden, of is chaos zelf het uiteindelijke doel, de ultieme vrijheid?

Lees Meer

Jadadda: Een Dadaïstische Ontmoeting

In Jadadda botsen en versmelten ideeën zonder compromissen of synthese. Dit dadaïstische spel van woorden en betekenissen ondergraaft de gevestigde orde en nodigt uit tot pure ervaring in plaats van begrip. Dadaïsme staat centraal als een viering van absurditeit, ontregeling en deconstructie van vaste concepten.

Het verleden fungeert als een speeltuin waarin oude ideeën niet als heilige waarheden worden beschouwd, maar als materiaal voor herinterpretatie en destructie. Nietzsche, met zijn hamerende filosofie, sluit hier perfect op aan. Hij doodverklaarde God en ontmaskerde moraal als een historisch construct, en stelde dat ware vernieuwing niet ontstaat door het verleden te negeren, maar door ermee te worstelen en het te overwinnen.

Nietzsche’s denken contrasteert met de dialectiek van Hegel, die streefde naar synthese. Nietzsche verwierp compromissen en pleitte in plaats daarvan voor transcendentie—een fundamentele metamorfose waarin oude ideeën worden overtroffen en iets radicaal nieuws ontstaat. Dit principe sluit nauw aan bij Dada, dat geen reconstructie nastreeft maar louter chaos, creatie en vernietiging in één adem laat bestaan.

Jadadda symboliseert deze dynamiek: een botsing van gedachten zonder verzoening, een explosie van betekenis waarin Nietzsche lacht, Dada danst en de lezer als een vonk tussen de letters en de leegte zijn eigen pad vindt. Geen reconstructie, geen compromis—enkel pure beweging.

Lees Meer

Wat is er nog over, wanneer alles wat ‘ogenschijnlijk’ is, wordt opgegeven? -Straffe Toebak in Zonnebeke

In een wereld waar verandering de enige constante is, blijft er een opvallend fenomeen bestaan: de hardnekkigheid waarmee mensen vasthouden aan hun overtuigingen, ongeacht de feiten of de veranderende context. Dit is geen nieuw probleem. Jaren geleden werd er al op gewezen dat de maatschappij gekenmerkt wordt door hypocrisie en een gebrek aan zelfreflectie. Vandaag de dag blijft deze vastgeroeste mentaliteit voortbestaan, ondanks de enorme toegang tot informatie en kennis.

Isolatie, geen vlucht, maar een reis,
naar de stilte, de diepste wijs.
Wat is er over, als alles vervalt,
de wereld die we kennen, die ons in de val haalt?

Vrijheid is niet te vinden in het schijn,
maar in het lege, waar ik mezelf laat zijn.
Geen regels, geen ruis, geen stem die dwingt,
maar innerlijke kracht die zichzelf uitvindt.

Het is geen afwijzing van het leven,
maar een terugkeer naar wat ons werd gegeven.
De stilte is vol, de leegte is rijk,
ik zoek geen goedkeuring, enkel mijn eigen gelijk.

Niet om te ontvluchten, maar te ontplooien,
de ware vrijheid komt van binnen, ongebonden, vrij van plooiën.
Isolatie is geen onrecht, geen angst, geen strijd,
maar de ruimte waarin de mens zichzelf bevrijdt.

Lees Meer

Genoeg te zien van Jean Pascal Salomez

KKK

  • december 31, 2023

Triptiek Doornik

  • december 8, 2023

Kortrijk / Boezinge

  • april 26, 2023

Fotografie te Zonnebeke

  • april 3, 2023

Deze website maakt gebruik van cookies. Door deze site te gebruiken, accepteert u het gebruik van deze cookies.  Meer info