De Waterkoker en de Wederkerigheid
In deze sociaal-filosofische reflectie wordt een alledaags object – een felrode waterkoker – ingezet als metafoor voor menselijke verbondenheid, symbolische waardecreatie en alternatieve vormen van economie. De handeling speelt zich af in de context van de ART-Galerie te Zonnebeke, een culturele ruimte waar esthetiek en gemeenschapsvorming samenkomen. Een oudere dame, expliciet aangeduid als burger van Zonnebeke, toont affectieve resonantie met het object, wat leidt tot een ruil die losstaat van geldelijke waardering: zij ontvangt de waterkoker in ruil voor zelfgemaakte wenskaarten, een uiting van persoonlijke inzet en creativiteit.
Deze gebeurtenis wordt geïnterpreteerd in het licht van Marcel Mauss’ klassieke theorie over de gift (1925), waarin geven, ontvangen en teruggeven een sociale orde vestigen gebaseerd op wederkerigheid en morele verplichting, eerder dan economische winst. De ruilhandeling roept ook Pierre Bourdieu’s inzichten op inzake symbolisch kapitaal (1977), waarbij ogenschijnlijk belangeloze interacties in feite sociale bindingen en erkenning bevestigen. De wederkerigheid tussen kunstenaar en burger overstijgt hier de logica van vraag en aanbod, en wordt drager van wat men in de morele economie (E.P. Thompson, 1971; James C. Scott, 1976) zou beschouwen als ethische verantwoording en zorg binnen de gemeenschap.
De felrode waterkoker fungeert zo als een intermediair object dat niet enkel warmte genereert in praktische zin, maar ook symbolisch een gemeenschappelijke ruimte tot leven brengt waarin waardigheid, zorg en betekenis worden gedeeld. Door de expliciete verankering van de ontmoeting in het lokale burgerschap van Zonnebeke krijgt de scène ook een politieke dimensie: het toont hoe een micro-act van wederkerigheid een alternatief burgerschap kan belichamen binnen een artistiek-sociale praktijk die klassieke instituties overstijgt.
Lees Meer