Syrië staat al jaren bekend als een land dat verscheurd wordt door een bloedige burgeroorlog. Maar wat minder mensen weten, is dat Syrië ook een van de grootste producenten en exporteurs van drugs is geworden. Vooral de synthetische drug captagon, die ook wel ‘jihad meth’ wordt genoemd, wordt op grote schaal gemaakt en verhandeld in het door Assad gecontroleerde deel van Syrië. Volgens sommige bronnen zou de drugshandel een belangrijke inkomstenbron zijn voor het regime, dat internationaal geïsoleerd is door sancties. Maar waarom produceert Syrië drugs? En wie zijn de afnemers? In dit artikel gaan we dieper in op deze vragen en proberen we de feiten van de fictie te scheiden.

Wat is captagon?

Captagon is een merknaam voor een medicijn dat in de jaren zestig in Duitsland werd ontwikkeld als middel tegen ADHD. Het bevat fenethylline, een stof die verwant is aan amfetamine. Het heeft een stimulerende werking op het centrale zenuwstelsel en kan gevoelens van euforie, alertheid en energie opwekken. Het kan ook de eetlust onderdrukken en de pijngevoeligheid verminderen. Het medicijn werd in de jaren tachtig verboden omdat het te verslavend was en ernstige bijwerkingen had, zoals paranoia, hallucinaties en hartproblemen.

Na het verbod kwam de illegale productie en handel van captagon op gang, vooral in het Midden-Oosten. De pillen die nu onder de naam captagon worden verkocht, bevatten vaak niet alleen fenethylline, maar ook andere stoffen zoals cafeïne, paracetamol of zelfs heroïne. De kwaliteit en samenstelling van de pillen varieert sterk en is moeilijk te controleren. De pillen zijn te herkennen aan twee strepen die er als halve manen op staan.

Wie gebruikt captagon?

Captagon wordt vooral gebruikt in landen als Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Egypte en Libanon. Daar is een grote vraag naar de drug, die onder de toonbank wordt verkocht voor 14 tot 20 dollar per stuk. De drug wordt gebruikt als partydrug, maar ook als middel om wakker te blijven tijdens lange werkdagen of studienachten. Captagon wordt ook geassocieerd met geweld en terrorisme. Er zijn berichten dat strijders van verschillende groepen in Syrië, Irak en Libië captagon gebruiken om hun angst en vermoeidheid te overwinnen en om hun agressie te verhogen. Er zijn ook gevallen bekend van zelfmoordaanslagen waarbij de daders captagon hadden ingenomen.

Wie produceert captagon?

Syrië is uitgegroeid tot het wereldcentrum voor de productie van captagon. Volgens schattingen exporteerde het land in 2020 voor zeker 2,84 miljard euro aan amfetaminepillen. De productie vindt vooral plaats in het westen van Syrië, in gebieden die onder controle staan van het regime van Bashar al-Assad. Met name de Vierde Gepantserde Divisie, een speciale eenheid die wordt geleid door zijn broer Maher al-Assad, zou betrokken zijn bij de bescherming van de laboratoria in Latakia, Damascus en aan de grens met Libanon. Ook Hezbollah, de Libanese sjiitische militie die Assad steunt, zou een rol spelen in het transport en de distributie van de drug.

De productie van captagon is relatief eenvoudig en goedkoop. De grondstoffen zijn makkelijk te verkrijgen via smokkelroutes of via bondgenoten zoals Iran, dat de afgelopen jaren ook in verband is gebracht met de productie van amfetamines. Syrië heeft te maken met een economische crisis en internationale sancties, waardoor de productie van captagon voor het regime een belangrijke inkomstenbron is geworden. Naar schatting werken tienduizenden mensen in de Syrische amfetamine-industrie.

Wat zijn de gevolgen van de drugshandel voor Syrië en de rest van de wereld?

De productie en handel van captagon en andere drugs heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid van de gebruikers. Verslaving, psychische problemen en lichamelijke schade zijn veelvoorkomende bijwerkingen. Ook heeft de drugshandel een negatieve impact op de stabiliteit en veiligheid in Syrië en de regio. De grootschalige productie van captagon gaat gepaard met geweld, corruptie en witwassen van geld. De drugshandel biedt mogelijkheden voor terroristische groeperingen om hun activiteiten te financieren. Het maakt het moeilijker voor internationale organisaties om humanitaire hulp te bieden aan de bevolking van Syrië.

Conclusie

Syrië is inderdaad een belangrijke producent en exporteur van captagon en andere drugs, met name in gebieden die onder controle staan van het regime van Bashar al-Assad. De drugshandel is een belangrijke inkomstenbron voor het regime, dat te maken heeft met internationale sancties en economische crisis. De productie en handel van drugs heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid en veiligheid van gebruikers en heeft een negatieve impact op de stabiliteit van Syrië en de regio.