Jean-Pascal Salomez
Detentie en reintegratie
Detentie? Pfff, daar zijn zoveel omschrijvingen van dat het hoofd gaat tollen. Maar serieus, wie heeft er nou echt een eenduidige definitie van? Het lijkt allemaal zo verdomd subjectief. Emoties spelen een grote rol, want wat is detentie eigenlijk? Een barbaarse straf? Een waardeloze oplossing? Een dure grap? Een wrede actie uitgevoerd door wraakzuchtige mensen?
Ik weet er alles van, als voormalig ‘slecht’ persoon. Jarenlang vastgezeten tussen moordenaars, dieven en verkrachters. Maar niemand vroeg ooit naar mijn kant van het verhaal. Het was niet bepaald een pretje. Na dertien jaar kwam ik eindelijk vrij, maar de maatschappij was niet zo gastvrij als ik had gehoopt. Ik was mijn identiteit kwijt, had geen contact meer met de buitenwereld en voelde me behoorlijk gestresst.
Maar ik heb veel geleerd. De mensen in de gevangenis waren niet zo slecht als iedereen dacht. Moordenaars handelden vaak uit wanhoop, dieven uit noodzaak en verkrachters… laten we daar maar niet over beginnen. Emoties rondom de doodstraf zijn ook behoorlijk heftig. Niemand heeft het recht om het heft in eigen handen te nemen, maar rouwgroepen doen dat toch. Actieve geweldpleging is dan ook een gevoelig onderwerp.
Jaarlijks verlaten duizenden gedetineerden de gevangenis, maar wat er daarna gebeurt blijft vaak onderbelicht. Ex-gedetineerden ervaren vaak schuld- en schaamtegevoelens, isolatie en financiële problemen. Hun psychische gezondheid lijdt hieronder en vaak hebben ze moeite om hun rechten te kennen en op te komen voor zichzelf. Eenzaamheid en stilte zijn geen goede combinatie.
Als ervaringsdeskundige kan ik je vertellen dat detentie geen antwoord is. Maar wat dan wel? Geen idee. Maar laten we in ieder geval proberen om elkaar te begrijpen, zonder vooroordelen en stigma’s.
