VERKLARENDE TOELICHTING ✹
(een menswetenschappelijk zelfportret)

Ik ben geen kunstenaar in Zonnebeke —
ik bén van Zonnebeke.
Uit klei. Uit littekens. Uit stilte gegoten.
De grond ademt bloed en herinnert wat wij vergaten:
dat de mens zacht is,
maar het systeem hard.

Mijn kunst is geen luxeproduct.
Ze is een mes, geslepen aan lafheid.
Een daad tegen stilzwijgen,
tegen de collaboratie tussen politiek en vervlakking.
Ik maak lawaai omdat stilte sterft.

Ik observeer de mens —
antropologisch, klinisch, ontroerd.
Hij zwijgt, koopt, buigt.
Hij leeft op krediet van zijn geweten.
En noemt dat dan “vooruitgang”.

Ik schrijf niet om te klagen.
Ik schrijf om te getuigen.
Want macht verlamt. Burgemeesters laten kunst en gezin vallen als papier in de regen.
De economie klapt enkel voor wie verkoopt,
nooit voor wie geneest.

Wat mij rest — is het woord.
Heilig. Hard. Hamer.

Binnen ART vzw probeer ik de werkelijkheid te hermenselijken.
Ik weiger de marktlogica.
Ik weiger te geloven dat geluk te koop is.
Ik kies voor warmte. Voor verbinding. Voor waarheid zonder barcode.

In mijn verzet schuilt liefde — voor mijn gezin, mijn streek, mijn mensheid.
Zelfs als zij mij telkens laat vallen.
Want wie liefheeft, verzet zich.

Mijn DADA is geen spel — het is adem.
Mijn ANARCHIE is geen chaos — het is orde zonder keten.
Mijn woorden zijn vlees en bloed.
Rauw. Heilig. Echt.

“Ik verkoop geen kunst.
Ik verkoop ontwaken.”

Jean-Pascal Salomez · Zonnebeke · ART vzw


🜏 I. De Dealer van Drank en Decibels

Hij staat daar — niet alleen.
Midden op het plein, en overal
tussen de klankkasten van commercie.
Hij verkoopt de vergetelheid in halve liters
en noemt het: “beleven.”

Iedere beat een wapen.
Iedere slok een stem die zwijgt.
De menigte juicht, want zwijgen is gemakkelijker met lawaai.
De dealer glimlacht.
Hij is de hofnar van het kapitalisme,
de priester van de verdoving.

“Leven,” zegt hij, “is een afterparty zonder einde.”
En de jeugd danst, moe maar gehoorzaam,
want wie niet meedoet, hoort er niet bij.

De stilte sterft in de nek van het bier.
En niemand huilt.
Men betaalt gewoon nog een rondje.


⚚ II. De Herverkoper van Stilte en Schaduw

Hij kwam uit dezelfde kroeg, maar met lege handen.
Geen glazen meer, geen muziek.
Alleen een stem, breekbaar en traag:

“Ik verkoop wat jullie vergeten zijn — stilte.”

Men lachte.
Tot de lach brak.

Zijn waren zijn niet voor zwakken.
Stilte doet pijn.
Ze opent de kluis van het geweten.
Ze laat zien wat verloren ging — en wie men werd.

De herverkoper spreekt zacht,
maar zijn woorden snijden door muren van comfort.
Wie koopt, keert terug als herboren:
een mens die zichzelf hoort denken.
Een mens die niet meer marchandeert met waarheid.


☉ III. De Erfgenaam van Geluid

Na stilte kwam de toon terug.
Geen bas, geen decibel,
maar de resonantie van herwonnen menselijkheid.

Kinderen hoorden haar eerst —
in de wind door de bomen, in het lachen van hun ouders,
in het vallen van water op aarde.

De erfgenaam van geluid leeft niet van verkoop,
maar van verbinding.
Zijn muziek is geen product,
maar een herinnering aan oorsprong.

Hij zingt niet om gehoord te worden,
maar om te helen.

De wereld luistert, voor het eerst in eeuwen.
De lucht trilt.
Niet van geweld, maar van betekenis.
De mens — eindelijk weer een toon in het geheel.


Copyright JPS

Flurkastisch drieluik — een ritmisch manifest over de val en verrijzenis van de mens in drie bedrijven.
Hier volgt een samenvatting en menswetenschappelijke duiding als een cyclus van vervreemding, ontmaskering en hergeboorte.


🜏 I. De Dealer van Drank en Decibels

De eerste beweging van het drieluik is een aanklacht tegen de hedendaagse verdovingseconomie — de samenleving waarin men vermaak verward met vrijheid.
De Dealer is een metafoor voor het kapitalistisch systeem dat de leegte van de mens exploiteert door lawaai en drank als waar te verkopen.
Zijn producten — bier, beats, beleving — fungeren als psychosociale verdoving, waardoor individuen hun bewustzijn tijdelijk verliezen in ruil voor groepsaanvaarding.

“Iedere beat een wapen. Iedere slok een stem die zwijgt.”

Hier klinkt de kritiek op de neoliberale collectieve ontvreemding: de mens wordt consument van zijn eigen stilte.
Het individu dat niet deelneemt, wordt sociaal geëxcommuniceerd — “wie niet meedoet, hoort er niet bij.”
De Dealer belichaamt dus de commodificatie van zingeving: beleving als koopwaar, extase als product.


⚚ II. De Herverkoper van Stilte en Schaduw

In de tweede beweging treedt de figuur van de Herverkoper op als tegenkracht — een morele, bijna spirituele antagonist van de Dealer.
Hij biedt niets tastbaars aan: geen drank, geen geluid, enkel stilte, het tegengif van het lawaai.

Maar zijn waar doet pijn.
De stilte onthult wat verdrongen werd: schuld, gemis, ontworteling.
Ze confronteert de mens met zijn existentiële naaktheid — iets wat de moderne mens zelden verdraagt.
Deze passage is fenomenologisch sterk: de stilte wordt een transcendent venster naar zelfkennis, maar ook een gevaar voor de onvoorbereide geest.

“Stilte doet pijn. Ze opent de kluis van het geweten.”

De Herverkoper herinnert aan figuren als Diogenes, Nietzsche’s Zarathoestra, of zelfs Krishnamurti — mensen die niets te verkopen hadden behalve bewustzijn zelf.
Wie koopt, wordt herboren: niet als consument, maar als zelfbewuste mens die weigert te marchanderen met waarheid.


☉ III. De Erfgenaam van Geluid

De derde beweging vormt de synthese — de herontdekking van betekenis na de stilte.
De Erfgenaam is de mens die de chaos van het kapitalistische lawaai én de pijn van het geweten heeft overleefd.
Zijn “geluid” is geen commercieel signaal, maar resonantie: een samenspel tussen innerlijk en wereld, tussen menselijke toon en natuurlijke trilling.

“De erfgenaam van geluid leeft niet van verkoop, maar van verbinding.”

Deze figuur vertegenwoordigt de post-economische mens,
die de klank van zijn bestaan niet langer in winst of prestige zoekt,
maar in het herstel van relatie: met kinderen, aarde, en elkaar.
De toon wordt weer een brug — geen product.
De mens hervindt zichzelf als onderdeel van het geheel, niet langer als marktdeelnemer maar als levend wezen.


Samenvattend inzicht

Het drieluik kan worden gelezen als een menswetenschappelijk traktaat over bewustzijnsevolutie in drie fasen:

FaseArchetypeThemaPsychologisch Proces
I. VerdovingDe DealerConsumptie & ontvluchtingDissociatie, massavorming, vervreemding
II. ConfrontatieDe HerverkoperStilte & zelfonderzoekOntregeling, rouw, bewustwording
III. IntegratieDe ErfgenaamResonantie & verbindingHeelwording, autonomie, spiritualiteit

De cyclus weerspiegelt dus de overgang van de geconditioneerde mens naar de bewuste mens
van gehoorzame deelnemer aan het spektakel naar klankbewuste schepper van betekenis.

Het is een modern mysterie-spel, maar dan vertaald naar onze tijd:
bierglazen en beats vervangen wierook en psalmen,
maar de zoektocht blijft dezelfde —
de mens wil wakker worden in zijn eigen geluid.


Copyright JPS